Μία "επανάσταση αναισθητοποίησης" ολοκληρώθηκε σιωπηλά κάτω από τα μάτια μας: η στάση που μας οδηγεί να βρεθούμε στο κέντρο ή σωστότερα στο “ακραίο κέντρο”: Ποτέ μην ενοχλείτε και πάνω από όλα, ποτέ μην κάνετε τίποτα που θα μπορούσε να προκαλέσει την οικονομική και κοινωνική τάξη. Τα πάντα πρέπει να τυποποιηθούν. Το "μέσο" έχει γίνει ο κανόνας, η "μετριότητα" έχει επιλεγεί ως πρότυπο.
ΜΕΤΡΙΟΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΝΙΚΑΝΟΣ. Αντιθέτως. Το σύστημα ενθαρρύνει την άνοδο των ατόμων με μέτρια ικανότητα σε βάρος των πολύ ικανών και των ανίκανων. Οι τελευταίοι για προφανείς λόγους (είναι αναποτελεσματικοί), οι πρώτοι επειδή υπάρχει κίνδυνος να αμφισβητήσουν το σύστημα και τις συμβάσεις του.
Ο μέτριος πρέπει να είναι ειδικός. Πρέπει να έχει μια χρήσιμη ικανότητα που δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τα ιδεολογικά θεμέλια του συστήματος.
Το κριτικό πνεύμα πρέπει να περιοριστεί μέσα σε συγκεκριμένα όρια, διότι αλλιώς αποτελεί κίνδυνο.
Ο ΜΕΤΡΙΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ "ΠΑΙΞΕΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ": αποδοχή άτυπης συμπεριφοράς, μικρές συμβιβαστικές λύσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη βραχυπρόθεσμων στόχων, υποταγή σε ανομολόγητους κανόνες, κλείνοντας συχνά τα μάτια. Πρόκειται για την εφαρμογή συμπεριφορών που σηματοδοτούν μια σχέση πίστης σε κάποιον ή σε ένα δίκτυο ή σε μια συγκεκριμένη κοινοπραξία.
Κάμψη με υπακοή στους κανόνες που δημιουργήθηκαν με μοναδικό σκοπό την τοποθέτηση στην κοινωνική σκακιέρα, που είναι ο στόχος του μέτριου.
Συμπεριφορές που υπογραμμίζουν την ένταξη σε ένα πλαίσιο που αφήνει στον ισχυρότερο μια μεγάλη δύναμη λήψης αποφάσεων. Στο τέλος της ημέρας, αυτές είναι οι στάσεις που τείνουν να δημιουργούν διεφθαρμένους θεσμούς. Και η διαφθορά φτάνει στο αποκορύφωμά της όταν τα άτομα που την ασκούν δεν συνειδητοποιούν πλέον ότι το κάνουν.
ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑΣ, ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, που αντικαθίσταται από την “διακυβέρνηση”. Μια επιτυχία που χτίστηκε από τη Margaret Thatcher τη δεκαετία του '80 και αναπτύχθηκε σταδιακά τα επόμενα χρόνια μέχρι σήμερα. Σε ένα σύστημα διακυβέρνησης, η πολιτική δράση περιορίζεται στη διαχείριση, σε αυτό που λέγεται στα εγχειρίδια διαχείρισης "επίλυση προβλημάτων". Δηλ., αναζήτηση μιας άμεσης λύσης σε ένα άμεσο πρόβλημα, αποκλείοντας κάθε μακροπρόθεσμο προβληματισμό βασισμένο σε αρχές και κάθε πολιτικό όραμα που να συζητείται δημόσια.
Η διακυβέρνηση είναι μια μορφή νεοφιλελεύθερης κρατικής διαχείρισης, που χαρακτηρίζεται από την απορρύθμιση, την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και την προσαρμογή στις ανάγκες των εταιρειών. Από την πολιτική, έχουμε γλιστρήσει σε ένα σύστημα (εκείνο της διακυβέρνησης) που τείνουμε να συγχέουμε με τη δημοκρατία.
Αλλάζει και η ορολογία: οι ασθενείς ενός νοσοκομείου δεν λέγονται πλέον ασθενείς, οι αναγνώστες μιας βιβλιοθήκης δεν είναι πλέον αναγνώστες. Όλοι έγιναν "πελάτες", όλοι είναι καταναλωτές.
ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΥΡΙΑΡΧΕΙ στην πολιτική σκέψη. Οι διαφορές μεταξύ των υποψηφίων τείνουν να εξαφανίζονται, ακόμη και αν προφανώς προσπαθούν να τις διαφοροποιήσουν. Ακόμη και η σημασιολογία γέρνει στην μετριότητα: ισορροπημένα μέτρα, σωστά μέτρα, συμβιβασμός. Αυτό είναι το "ακραίο κέντρο". Το ακραίο κέντρο δεν αντιστοιχεί στο μεσαίο σημείο του άξονα δεξιάς-αριστεράς αλλά συμπίπτει με την εξαφάνιση αυτού του άξονα προς όφελος μιας ενιαίας προσέγγισης και μιας ενιαίας λογικής.
Συνεχίζεται ….
________________________
Πηγές:
- Alain Deneault, “La médiocratie”, Lux éditeur, Montréal, Canada, 2015
- Angelo Mincuzzi, “Mediocracy has overwhelmed us, that’s why the mediocre took power”, Il Sole 24 Ore, 27.4.2019
Εικόνα:
Terry Allen, “Corporate Head”, Ernst and Young Plaza, Los Angeles, California, USA
