Τετάρτη 30 Ιουνίου 2010

Ανυπεράσπιστος και ο πολιτισμός;

Τα αδιέξοδα που δημιούργησε και δημιουργεί η οικονομική κρίση, μοιραία θα αναδείξουν τις συσσωρευμένες παθογένειες και αγκυλώσεις των πολιτικών επιλογών και της λειτουργίας των θεσμών της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Παθογένειες που ξεκινούν από τις κεντρικές δομές των Δήμων για να απλωθούν φυσικά και στους επιμέρους και περιφερειακούς θεσμούς που λειτουργούν υπό την αιγίδα τους.
Ένας τέτοιος οργανισμός και ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Καλαμαριάς (ΠΟΔΚ). Μία ιδιαίτερα συγκεντρωτική δομή που τον τελευταίο χρόνο διευρύνθηκε καθώς εντάχθηκε σε αυτόν και το ωδείο με τα τμήματα καλλιτεχνικής παιδείας. Η διεύρυνση δε αυτή έκανε πιο εμφανή τα σημάδια μίας δυσλειτουργίας οφειλόμενης σε έλλειψη σχεδιασμού, συντονισμού και τελικά συνολικού οράματος.
Και καθώς αναμένεται μία περαιτέρω γιγάντωση του οργανισμού με την ένταξη σε αυτόν και άλλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου του Δήμου μας- καθ’ υπόδειξιν «Καλλικράτη»- φοβούμαστε ότι η στιγμή της Κρίσης έφτασε και για τον Πολιτιστικό Οργανισμό.
Και ενώ μία κρίση μπορεί να οδηγήσει σε έναν επαναπροσδιορισμό του ρόλου που καλείται να επιτελέσει ο κάθε θεσμός αν υπάρχει η πολιτική βούληση και επάρκεια στους διοικούντες να αντιληφθούν τα αδιέξοδα ως δημιουργήματα της ίδιας της παθογένειας και όχι ως συγκυριακές στρεβλώσεις, διαβλέπουμε, παρακολουθώντας και την «αμήχανη» στάση του κεντρικού μηχανισμού του δήμου μας, μία διαχείριση της κρίσης με όρους λογιστικών προσθαφαιρέσεων που θα οδηγήσουν στην συγκεκριμένη περίπτωση του ΠΟΔΚ, σε έναν περαιτέρω ευτελισμό του όποιου πολιτιστικού έργου.
Ενώ λοιπόν φαίνεται να είναι η κρίσιμη στιγμή να αναδειχθεί η έννοια του πολιτισμικού αγαθού ως δημόσιο αγαθό και να αντιληφθούμε την ύπαρξη του μέσα στο ζωτικό του χώρο, τον δημόσιο χώρο.
Ενώ είναι η στιγμή να βρει τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της η πολιτισμική πολιτική, αυτά της καθολικότητας, της πρόσβασης, της συμμετοχής, του πλουραλισμού, της αποδοχής και της ελευθερίας της διαφορετικότητας, θα παραμείνουμε αγκιστρωμένοι στην κατεστημένη αντίληψη ενός εμπορευματοποιημένου πολιτισμού, των πολιτισμικών αγαθών ως προϊόντων ενταγμένων σε κοινωνικά πρότυπα που προσδιορίζονται από ότι καταναλώνουν; Θα εγκαταλείψουμε επιτέλους την γραφειοκρατική αντίληψη διαχείρισης του πολιτισμού και την χρησιμοποίηση του για μικροκομματικές και άλλες σκοπιμότητες που οδηγούν σε αυθαίρετη επιλεκτικότητα και αποκλεισμούς;
Ερωτήματα που μπαίνουν επιτακτικά προς τους διοικούντες εν μέσω οικονομικής κρίσης και κυρίως εν μέσω αυτής όταν μέσα σε αυτό το έντεχνα διαμορφωμένο κλίμα απόλυτης κατάρρευσης και πανικού διαβρώνεται ύπουλα η όποια αντίσταση, υποδεικνύοντας ως αναγκαία για την επιβίωση, την εκχώρηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, η αναγνώριση και η διασφάλιση των πολιτιστικών δικαιωμάτων, αναπόσπαστο και ουσιώδες στοιχείο της πολιτικής δημοκρατίας, δεν είναι πολυτέλεια αλλά δομικό συστατικό ενός αγώνα για το βάθεμα της.
Ελένη Παπαθεοδοσίου