Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2013

Κοινωνική επιχειρηματικότητα και ανεργία.Του Μιχάλη Ματζαβίνου


Φωτογραφία: Παναγιώτης Τζαμάρος/ FosPhotos
Η μεγαλύτερη κοινωνική επίπτωση από την εφαρμογή των μνημονίων στην χώρα μας είναι η ανεργία, που παίρνει εκρηκτικές κι εφιαλτικές διαστάσεις. Είναι κοινός τόπος, πως το πρόβλημα της ανεργίας, χρήζει άμεσων και ουσιαστικών παρεμβάσεων απ’ την πολιτεία, προκειμένου να περιοριστεί το φαινόμενο.

Γι’ αυτό άλλωστε και ο Υπουργός εργασίας κ. Βρούτσης, εξερχόμενος απ’ το μέγαρο Μαξίμου, ανακοίνωσε διθυραμβικά στο πανελλήνιο, ότι «ξεκινά ο πόλεμος κατά της ανεργίας, με έδρα το γραφείο του ίδιου του Πρωθυπουργού», προκαλώντας κλαυσίγελο σε άπασα την επικράτεια της «εμπόλεμης (κατά τον Υπουργό) ζώνης»! Κλάμα για το δράμα που ζουν οι άνεργοι και οργισμένο γέλιο, για τους κυβερνητικούς χειρισμούς επί του θέματος.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών των χειρισμών, αποτελεί η «κοινωνική επιχειρηματικότητα», που πρόσφατα εμφανίστηκε στην ζωή μας.

Τι είναι αυτό το καινούργιο φρούτο, που σε αντίθεση με το μήλο του Αδάμ και της Εύας, φιλοδοξεί να οδηγήσει τους ανέργους, στον παράδεισο (;) του επιχειρείν και στην απαλλαγή τους απ’ την κόλαση της ανεργίας;
Η κεντρική ιδέα είναι πολύ απλή στη σύλληψή της και εστιάζει στο ότι άνθρωποι με κοινά ενδιαφέροντα, εργασιακή ή επιχειρηματική εμπειρία και με τις ανάλογες δεξιότητες, δημιουργούν από κοινού μια επιχείρηση, που μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης στις ήδη υπάρχουσες ανάγκες της αγοράς ή σε νέες καινοτόμες ιδέες και δραστηριότητες. Η επιχείρηση αυτή λειτουργεί ως «κουμπαράς» για τους εργαζόμενους – μέλη της, γιατί από τα έσοδά της (αφού αφαιρεθούν τα λειτουργικά έξοδα) πληρώνει τον μισθό των συνεταίρων κι εφ όσων υπάρχουν επιπλέον κέρδη, τα διανέμει σε αυτούς και μάλιστα ορίστηκε με τον νόμο 4019/2011 σαφώς, ότι αυτού του είδους οι επιχειρήσεις τυγχάνουν ειδικής φορολογικής μεταχείρισης, αφού φορολογείται μόλις το 35% των κερδών τους!
Έχουμε δηλαδή, ένα νέο είδος συνεταιρισμών – κοινοπραξιών, που συνδυάζουν το επιχειρείν με το κοινά πράττειν, στις οποίες δίδονται και σημαντικότατα φορολογικά κίνητρα.
Επιπλέον η κυβέρνηση, άντλησε πολλά εκατομμύρια ευρώ απ’ το ΕΣΠΑ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει σε όλη την Ελλάδα τους φορείς εκείνους, που θα καταρτίσουν τους ανέργους για την νέα αυτή επιχειρηματική πρόταση, δίνοντας κι ένα χαρτζιλίκι στους ωφελούμενους, των 6 ευρώ ανά ώρα κατάρτισης.
Μέχρι εδώ, ανεξάρτητα απ’ το αν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί πολιτικά με τέτοιου είδους δράσεις, θα μπορούσε καλοπροαίρετα να πει ότι κάτι κινείται, κάτι γίνεται ρε αδερφέ για να περιοριστεί έστω η ανεργία. Όμως πολλές φορές η θεωρία απ’ την πράξη, απέχουν παρασάγγας!
Έτσι κι εδώ, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες για την προώθηση του εγχειρήματος, ιδιαίτερα απ’ την τοπική αυτοδιοίκηση, τα προβλήματα που η ίδια η κυβέρνηση δημιουργεί, φαντάζουν ανυπέρβλητα και εμποδίζουν την υλοποίηση της ιδέας, πριν καλά καλά εφαρμοστεί!
Κατ’ αρχή οι προϋποθέσεις συμμετοχής των ανέργων στο πρόγραμμα, κάνουν σχεδόν αδύνατη την ένταξη, μιας ομάδας ανθρώπων με κοινή αφετηρία και προσανατολισμό, αφού είναι απίθανο να πληρούν όλοι μαζί αυτές τις προϋποθέσεις.
Υποχρεώνονται λοιπόν, οι φορείς κατάρτισης, να επιλέξουν και να οδηγήσουν σε κοινή επιχειρηματικότητα, ανάμεσα σε ανθρώπους παντελώς άγνωστους, που είναι πολύ δύσκολο μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, να χτίσουν μεταξύ τους την απαραίτητη σχέση εμπιστοσύνης, προκειμένου να κάνουν μια παρέα, πόσο μάλλον να συνεταιριστούν σε μια επιχείρηση!
Οι άνεργοι, εξαιτίας αυτής τους της ιδιότητας και της αγωνίας για την εξασφάλιση μιας έστω προσωρινής θέσης εργασίας, προσδοκούν στην επιπλέον μοριοδότηση, που θα τύχουν σε ενδεχόμενη προκήρυξη κάποιου διαγωνισμού, σε κάποιο πρόγραμμα επιδοτούμενων θέσεων εργασίας που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια επιχείρηση, ενώ υπάρχουν κι εκείνοι οι άνεργοι, που μετά την λήξη του επιδόματος ανεργίας, παίρνουν το επίδομα των 200 € μηνιαίως κι όσο κι αν φαντάζει μικροποσό (και είναι) δεν παύει να αντιστοιχεί ας πούμε σ’ ένα ενοίκιο μικρού σπιτιού.
Ως εκ τούτου, πολύ δύσκολα θα ρισκάρουν να χάσουν την ελπίδα (αφού πεθαίνει πάντα τελευταία), για ανεύρεση κάποιας θέσης εργασίας μέσω άλλων προγραμμάτων του Ο.Α.Ε.Δ. που ήδη τρέχουν ή μπορεί να τρέξουν στο μέλλον ή μέσω ενδεχόμενων διαγωνισμών και την επιδότηση που τυχόν παίρνουν, προκειμένου να συμμετάσχουν σε μια αδοκίμαστη στην πράξη ιδέα, αμφιβόλου κατάληξης και αποτελέσματος.
Από πού προκύπτει το ρίσκο;
Απ’ το γεγονός ότι η συμμετοχή και μόνον στα προγράμματα κατάρτισης κι όχι με την δημιουργία της επιχείρησης όπως θα ήταν το λογικό, συνεπάγεται την απώλεια της ιδιότητας του ανέργου!
Για το Υπουργείο απασχόλησης και τον Ο.Α.Ε.Δ., το χαρτζιλίκι των 6 ευρώ ανά ώρα κατάρτισης, συνιστά εισόδημα (από ποια εργασία άραγε;) και δεν σε θεωρεί πλέον άνεργο!!! Τυχόν απόκρυψη της συμμετοχής του ανέργου στα προγράμματα κατάρτισης από τις υπηρεσίες του Ο.Α.Ε.Δ., μπορεί να επιφέρει και ποινικές ευθύνες!!!
Θα μπορούσαν ν’ αναφερθούν κι άλλες πολλές δυσκολίες στην ανάπτυξη του εγχειρήματος των κοινωνικών επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα την εξεύρεση κεφαλαίων, αφού η συγκεκριμένη δράση απευθύνεται σε μακροχρόνια άνεργους άνω των 45 ετών, σε άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχιας, σε αναπήρους κλπ., που εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν μπορούν να διαθέτουν ίδια κεφάλαια προς επένδυση, αλλά εξαντλώντας κάθε αγαθή και καλόπιστη διάθεση απέναντι στην νέα προσπάθεια, μπορούμε να υποθέσουμε, πως οι φορείς που θα προετοιμάσουν τους ανέργους γι’ αυτή, διαθέτουν τα καλύτερα δυνατά στελέχη, που όχι μόνον θα καταφέρουν να εντάξουν αυτές τις επιχειρήσεις σε χρηματοδοτικά προγράμματα, όχι μόνον θα καταφέρουν ν’ ανοίξουν τις κλειστές κάνουλες των τραπεζικών δανείων, αλλά θα μπορέσουν να συντάξουν και το τέλειο business plan, να ξεπεράσουν όλες τις προαναφερόμενες δυσκολίες και να στηθούν τελικά οι συνεταιρισμοί – κοινοπραξίες.
Ένα πράγμα δεν μπορούν να κάνουν ούτε οι φορείς κατάρτισης, ούτε η αυτοδιοίκηση, ούτε οι άνεργοι επίδοξοι επιχειρηματίες: να νομοθετούν!!!
Βρίσκονται απέναντι σε μια αδίστακτη κυβέρνηση, που προκειμένου να υπερφορολογήσει οτιδήποτε κινείται πέραν των μεγάλων μονοπωλιακών επιχειρήσεων και των εφοπλιστών, ράβει και ξηλώνει νόμους με τέτοια ευκολία, που θα την ζήλευε και η καλύτερη μοδίστρα!
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι στο ΦΕΚ του νόμου 4019/2011, που έδινε τα φορολογικά κίνητρα στις κοινωνικές επιχειρήσεις κι ήρθε η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά, να τα καταργήσει με το πρόσφατο φορολογικό νομοσχέδιο* και μάλιστα απ’ όταν ξεκίνησαν!!! Αν δηλαδή στο διάστημα που μεσολάβησε, πρόλαβε να στηθεί κάποιο «μαγαζάκι», θα πληρώσει και αναδρομικά τους σχετικούς φόρους, απ’ τους οποίους είχε απαλλαχτεί!!!
Τι κάνει λοιπόν επί της ουσίας η κυβέρνηση;
Παίρνει μια ιδέα, που θα μπορούσε ίσως να περπατήσει και στο όνομά της, δαπανά πολλά χρήματα απ’ το ΕΣΠΑ για την προώθηση της πρακτικής εφαρμογής της, που η ίδια υπονομεύει!
Νομίζει ότι έτσι θα πετύχει μ’ ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια.
Να μειώσει τεχνητά τον αριθμό των ανέργων, δίνοντάς τους το τεράστιο ποσό των 6 ευρώ ανά ώρα κατάρτισης.
Να μοιράσει χρήμα στους φορείς κατάρτισης και έμμεσα στην τοπική αυτοδιοίκηση, ξεχνώντας ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει να πειστούν οι άνεργοι να συμμετάσχουν. Βέβαια αν το πρόγραμμα δεν προχωρήσει, δεν θα φταίει η κυβέρνηση, αλλά η ανεπάρκεια των φορέων που ανέλαβαν να το υλοποιήσουν!
Αν τελικά δημιουργηθούν αυτές οι κοινοπραξίες – συνεταιρισμοί και δεν καταφέρουν να επιβιώσουν, πάλι δεν θα φταίει η κυβέρνηση που έβαλε όρους και προϋποθέσεις που ναρκοθετούν το εγχείρημα, που νομοθετεί εχθρικό περιβάλλον γι’ αυτές, αλλά θα φταίνε είτε οι φορείς κατάρτισης, που δεν έμαθαν καλά το μάθημα στους ανέργους, είτε οι άνεργοι συνεταίροι, που ήταν «κούτσουρα» και δεν έμαθαν γράμματα!
Κι όταν τελικά θα καταφέρει να ναυαγήσουν οι κοινωνικές επιχειρήσεις, θα έχει πετύχει να χρεοκοπήσουν στην συνείδηση οποιουδήποτε, έννοιες όπως ο συνεταιρισμός και η κοινοπραξία, που παραπέμπουν σε κάτι διαφορετικό απ’ την σημερινή βαρβαρότητα!
Μετά απ’ όλα τα παραπάνω, είναι ηλίου φαεινότερο, ότι ο σχεδιασμός αυτός όχι μόνον δεν έγινε για να λύσει το πρόβλημα κάποιων ανέργων, αλλά αντίθετα έγινε για να λύσει το πρόβλημα της κυβέρνησης.
*Στο άρθρο 10, παράγραφος 2, του προσφάτως ψηφισθέντος φορολογικού νομοσχεδίου αναφέρεται ότι: «Η παρ. 3 του άρθρου 10 του ν. 4019/2011 (Α΄ 216) καταργείται από τότε που ίσχυσε»
 Πηγή: http://www.taxheaven.gr/pagesdata/psifisthen_nomosxedio.pdf

Αναδημοσίευση από tvxs: http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/koinoniki-epixeirimatikotita-kai-anergia-toy-mixali-matzabinoy